«مرد در افق تاریخ»، مرد ایرانی را بر پایه‌ی یادمان‌های باستانی به نمایش درخواهد آورد. پس از برگزاری دو نمایشگاه «شکوه ایران» و «زن در گذر زمان» توسط موزه‌ی ملی ایران، این‌بار به‌کوشش این موزه، نمایشگاه «مرد در افق تاریخ» برپا خواهد شد.
دراین نمایشگاه که در تالار موزه‌ی آذربایجان در شهر تبریز، برپا می‌شود، کوشش شده تا با به‌نمایش درآوردن گستره‌ای از یادمان‌های باستانی، نقش مرد در دوره‌های گوناگون تاریخ فلات ایران به نمایش درآید.
«مرد در افق تاریخ» که از ۲۰تیرماه آغاز می‌شود و به مدت یک ماه، پذیرای دوستداران فرهنگ و تمدن دیرپای ایران‌زمین خواهد بود و در صورت استقبال ممکن است بازه‌ی زمانی این نمایشگاه افزایش یابد. پیرامون برپایی این نمایشگاه، همایشی نیز برگزار خواهد شد و از همه‌ی کسانی که در چند سال گذشته، یادمان‌های تاریخی خود را به موزه‌های استان، پیشکش کرده‌اند، سپاسداری(:تقدیر) خواهد شد.

نخستین انسان را با عشق آفریدم
در فرهنگ ایران باستان، پیرامون آفرینش نخستین انسان، آمده است که «اهورامزدا»(:ذات نور‌بی‌پایان)، چون رنگین‌کمانی بی‌انتها، نمایان شد، سر فرود آورد تا به روان کیومرس که آن را از روشنایی و فروغ آسمان، آفریده بود، جسمیت ببخشد و گفت نخستین انسان را با عشق آفریدم تا او نیز با اهریمن نادانی بجنگد. آنگاه که کیومرس جان‌سپرد، از سرشت او گیاهی ریواس‌گونه سربرآورد. بر آن گیاه، دو شاخه‌ی برابر و هم‌سان به‌سیمای دو انسان، روییدند، آن دو «مشی» و «مشیانه» پدر و مادر همه‌ی پسران و دختران گیتی به‌شمار می‌آیند که پور کیومرس، نخستین انسان اهوراآفریده هستند.

مرد و زن ایرانی به یک گونه پای در گیتی گذاردند
در کاویدن این سخن، هنجار برابری زن و مرد رخ می‌نماید. چه، مرد و زن ایرانی به یک گونه و یکسان پای در گیتی نهادند و دست در دست هم، تمدنی چنین شکوهمند را پدید آوردند. یادمان‌های باستانی به‌دست‌آمده در نجد ایران، از هزاره‌ی ششم پیش از میلاد مسیح، در خاستگاه‌های شهریگری(:تمدن) فلات ایران همچون فارس، خوزستان و کرمان به‌ویژه دشت‌های شوشان، شهداد و جیرفت، خود گویای این سخن است. نقش مردان کوشنده‌ی ایران‌زمین بر سینه‌ی این یادمان‌ها، سخن‌های بسیار با آیندگان دارد. مردان ایران‌زمین، دوشادوش زنان از ورای هزاره‌ها برخاسته و لحظه‌لحظه این سرزمین کهن را با اندیشه و کردار نیک آنچنان ساخته‌اند که ایران کهن از پس هر سیلی ناجوانمردانه‌ی چرخ روزگار، باز قامت راست کرده، شکوفا شده و بار دیگر به گُل نشسته است.
مردان ایران‌زمین، تن خاکی را سپر بلای سرزمین اهورایی خویش کردند و کیان این خاک را بهتر از زر، چون جان خویش دربر‌گرفتند، تا این سرزمین از گزند اهریمنان در امان بماند. چهره‌ی سرداران جان‌برکف که سیمایشان بر جای‌جای این سرزمین کهن نقش بسته است، آرش‌ها،  سیاوش‌ها و آریوبزرن‌ها نمودی از جوانان این سرزمین اهورایی هستند.
«مرد در افق تاریخ»، قرار است نمایشی از این نمودهای تاریخی باشد.